دکتر محمدی، رئیس کمیته ارزیابی و توسعه جایزه به بیان نقشه راه طراحی شده برای جایزه ملی مدیریت فناوری و نوآوری پرداخت.
در مراسم اختتامیه سومین جایزه ملی مدیریت فناوری و نوآوری دکتر مهدی محمدی رییس کمیته علمی جایزه ملی مدیریت فناوری و نوآوری گفت: با طراحی جایزه ملی مدیریت فناوری و نوآوری به دنبال این بودیم که نقش و اهمیت فناوری و نوآوری را در رقابت پذیری ملی تببین کنیم و با ارزیابی توان شرکتها در این عرصه زمینه را برای ارتقا توانمندیهای فناوری آنها و شکلگیری شایستگیهای درونی برای توسعه نوآوری فراهم نماییم. عضو هیات علمی دانشگاه تهران طی سخنرانی خود در سالن همایشهای صدا و سیما به این موضوع اشاره کرد که تا رقابتپذیری بینالمللی راه درازی در پیش داریم و هنوز ظرفیتهای شرکتهای ما در عرصه مدیریت فناوری و نوآوری ضعیف است.
نتیجه ارزیابیهای انجام شده در این جایزه نشان میدهد که شرکتها در فرآیند نوآوری به ویژه در مرحله تجاریسازی محصولات و خدمات جدید بسیار ضعیف هستند و بالای ۷۰٪ از شرکتها برنامه مشخصی برای تجاری سازی و بهرهبرداری از دستاوردهای نوآورانه و فناورانه خود ندارند. از سوی دیگر در فرآیند قابلیتسازی فناوری و مدیریت فناوری نیز توان بهرهبرداری از فناوری شرکتها هنوز در سطح پایینی قرار دارد و شرکتها هنوز نمیتوانند از دستاوردهای فناورانه و دانشی خود خلق ثروت و درآمدزایی کنند و بالای ۶۵٪ از شرکتها برنامه مشخصی برای بهرهبرداری از دستاوردهای فناورانه خود ندارند. از سوی دیگر، یکی از مولفههای کلیدی برای شرکتهای فعال در کشورهای در حال توسعه و به ویژه شرکتهای ایرانی توان یادگیری فناورانه و توانایی جذب، درونیسازی و ارتقا فناوریها و دانش وارداتی و ظرفیتسازی نوآوری بر مبنای آنها است که بخش عمدهای از شرکتها صرفا تا مرحله مهندسی معکوس و ساخت مجدد نمونههای خارجی خوب عمل میکنند ولی مکانیزمهای ارتقا و بهبود و نوآوری در ادامه آن شکل نمیگیرد. بر این اساس، بالای ۸۰٪ از شرکتها مکانیزمهای یادگیری و ظرفیت جذب به صورت ناقص در آنها وجود دارد. شناخت محیط رقابتی و نحوه مواجهه با آن نیز از موضوعات کلیدی در توسعه فناوری و نوآوری و رقابتپذیری است که بالای ۶۰٪ از شرکتها مکانیزم رسمی برای هوشمندی و شناخت و تحلیل محیط ندارند و حتی بالای ۶۰٪ از شرکتها توانمندیهای فناوری خود را احصا و مستند نکردهاند و شناخت درستی از قابلیتها و توانمندیهای فناورانه خود ندارند. علاوه بر این، منابع انسانی به عنوان یکی از مولفههای کلیدی در توسعه فناوری و نوآوری است که ارزیابیهای ما نشان میدهد که بالای ۶۰٪ از شرکتها منابع انسانی دانشی خود را شناسایی نکردهاند و برنامه مشخصی برای توانمندسازی، ارتقا و انگیزش آنها ندارند.
در زمینه نتایج و دستاوردها نیز هنوز ضعفهای اساسی در شرکتهای ما دیده میشود. خروجیها و عملکرد شرکتها نشان میدهد که: متوسط نوآوری در سه سال گذشته کمتر از ۳ عدد؛ متوسط ثبت اختراع در سه سال گذشته کمتر از ۵ عدد؛ متوسط فناوریهای توسعه داده شده در سه سال گذشته کمتر از ۳ عدد؛ متوسط هزینه R&D به فروش کمتر از ۰.۵٪ ؛ میزان درآمد حاصل از نوآوریها کمتر از ۵٪ فروش بوده و میزان فروش لیسانس و رویالتی از فروش بسیار ناچیز است. بر این اساس، هنوز فاصله زیادی تا رقابتپذیری بینالمللی مبتنی بر فناوری و نوآوری داریم.
در ادامه این سخنرانی، دکتر محمدی به بیان نقشه راه طراحی شده برای جایزه ملی مدیریت فناوری و نوآوری پرداخت و با تاکید بر اینکه هسته اصلی نوآوری شرکتها هستند به این موضوع اشاره کرد که امسال سه دسته از شرکتها شامل شرکتها و سازمانهای تولیدی و خدماتی؛ شرکتهای کوچک فناور و دانشبنیان و شرکتهای هلدینگ و مادر تخصصی مورد ارزیابی قرار گرفتند ولی این شرکتها در یک اکوسیستم و فضای نظام ملی نوآوری فعالیت میکنند که نیازمند شناخت سایر عناصر و ارزیابی و ارتقا آنها نیز هستیم. بر این مبنی در سال آینده ارزیابی نهادهای مالی و پشتیبان نوآوری و پارکها و مراکز رشد فناوری و مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی نیز در دستور کار جایزه قرار گرفتهاند و در سالهای بعد ارزیابی نقش دستگاههای اجرایی دولت نیز در این عرصه مورد توجه قرار خواهد گرفت. بر پایه این نقشه راه، همه عناصر نظام ملی نوآوری کشور ارزیابی شده و ارتقا خواهند یافت و مسیری برای طراحی یک اکوسیستم مناسب برای توسعه فناوری و نوآوری شکل خواهد گرفت.